Misschien ken je het wel: je begint met een nieuwe baan of je krijgt een nieuw project. Hartstikke spannend natuurlijk door alle nieuwe verantwoordelijkheden. Diep van binnen vind je het zelfs zo spannend, dat je niet zeker weet of het allemaal wel gaat lukken. Het is niet vreemd dat je dat gevoel hebt, maar als dat gevoel aanhoudt terwijl je competent genoeg bent, dan heb je waarschijnlijk last van het bedriegerssyndroom (ook wel bekend als het imposter syndrome). De naam zegt het al: je hebt het gevoel dat je de boel aan het bedriegen bent. En dat terwijl je ervaring genoeg hebt, zeker om het werk te verrichten waar je voor bent aangenomen. In dit artikel een uitleg over het bedriegerssyndroom, waar de gemoedstoestand vandaan komt en wat jij eraan kunt doen.
Wat is het bedriegersyndroom?
Het bedriegerssyndroom is een psychologische toestand, waarbij je het gevoel hebt dat je niet genoeg te bieden hebt en dat je door de mand gaat vallen. Iemand die te maken heeft met het syndroom onderschat zichzelf. Het komt, en dit vonden wij opvallend, vaak voor bij hoogopgeleide mensen. Zelfbenoemde bedriegers halen hun eigen werk en prestaties naar beneden, door er geluk of toeval aan te koppelen. In plaats van zichzelf een schouderklopje te geven en het behalen van het succes toe te schrijven aan eigen kunnen.
Die angst om herkend te worden als bedrieger herkennen veel mensen. Zo deed Psychologie Magazine er onderzoek naar. Het bleek dat van de 1500 respondenten, 24% de angst heeft om ‘door de mand te vallen’.
Waar het vroeger zo leek te zijn dat het bedriegerssyndroom vaker bij vrouwen voorkwam dan bij mannen, is er tegenwoordig veel bewijs dat het fenomeen even vaak voorkomt bij beide geslachten. De remedie blijft voor veel mensen wel vaak hetzelfde. Wanneer iemand namelijk last heeft van het bedriegerssyndroom kiest diegene vaak voor het verlichten van nare gevoelens, door bijvoorbeeld te gaan overcompenseren op verschillende vlakken. Wat er weer voor zorgt dat het gevoel dat je bedriegt extremer wordt. Oftewel: het werkt compleet averechts.
Hoe herken je het bedriegerssyndroom en wat zijn de gevolgen ervan?
Nu je weet wat het bedriegerssyndroom is, kunnen we kijken naar hoe je het herkent. Vaak gaat de toestand gepaard met een aantal kenmerken:
- Je hebt de neiging om jezelf com-pleet uit te putten. Je denkt namelijk dat je de boel belazert en gaat daarom extra hard werken; je bent als eerste aan het werk en stopt als laatste.
- Je doet je werk op een goede manier, krijgt hier de complimenten voor, maar je kunt de complimenten niet aannemen en schrijft het toe aan geluk of timing.
- Je hebt het gevoel dat jouw werk of carrière je als persoon definieert.
Tips om het bedriegerssyndroom te overwinnen
Nu je weet wat het imposter syndrome is, is het tijd om te leren hoe je er (beter) mee om kunt gaan. Gelukkig zijn er goede methoden om het bedriegerssyndroom te verminderen! Wij zetten er vier voor je op een rij.
Tip 1: Wees blij dat je het hebt
Het is natuurlijk heel vervelend dat je het gevoel hebt niet competent te zijn, maar zie het juist als iets moois! Het zegt iets over hoe gericht je bent op het leveren van kwaliteit en goede prestaties.
Tip 2: Spreek uit wat je denkt
Of het nou met vrienden, familie, je collega’s of je leidinggevende is; het is het beste om het gevoel te accepteren en kenbaar te maken. Achterhaal in ieder geval of het gevoel dat je hebt terecht is – of niet! Je zult namelijk merken dat dat vaak niet zo is. Veel mensen leggen de lat gigantisch hoog voor henzelf. Het is daarom ook voor jou lastig om te zien wat jouw bijdrage is in het geheel, omdat je er zelf middenin zit.
Schroom niet om te vragen naar dingen die beter kunnen. Daar kan je alleen maar van leren. Je komt er op die manier misschien wel achter dat iemand anders hetzelfde gevoel heeft, waardoor je in ieder geval weet dat je er niet alleen voor staat. Jezelf openstellen is in ieder geval geen zwaktebod, maar wordt vaak juist als krachtig gezien.
Tip 3: Ga soms voor lager dan een tien
Het altijd goed willen doen kan ervoor zorgen dat je jezelf verlamt. Denk bijvoorbeeld eens heel bewust ‘Een lager cijfer dan een 10 is ook voldoende’. Werk je aan een project en is dat voor je gevoel nog niet perfect? Zet de mail dan toch klaar en druk op dat moment gewoon eens op ‘zend’.
Realiseer je, als je perfectionistisch bent, dat het soms al goed is om voor een 7 te gaan. Ook al is perfectionisme ook een mooie kwaliteit. Vaak zijn we binnen het perfectionisme bezig met van een 9,5 naar een 10 gaan. Besef je dat het laatste percentage in sommige dingen heel belangrijk is, maar voor dat voor andere dingen een lager cijfer ook goed genoeg is. Daar is ook een leuke podcast over van onderzoeker Derek de Beurs en psychiater Paul de Beurs, met de titel ‘Is het leven een 7?’.
Tip 4: Wees niet te hard voor jezelf
Vergeet niet dat iedereen fouten kan maken, we zijn allemaal mens. Stel je voor dat een collega van je niet helemaal lekker uit de verf komt met iets, dan zou jij dit diegene ook vergeven. Je zou er in ieder geval geen groot gebeuren van maken! Zie het ook zo voor jezelf.
